Planety Jowisz, Wenus, Mars, Saturn, a także Księżyc świecą nad Rzymem o świcie, podczas gdy chińska stacja kosmiczna Tianhe-1 przemierza niebo 27 kwietnia 2022 r. Zdjęcie: Gianluca Masi/The Virtual Telescope Project
Po kilku miesiącach w końcu nadeszła koniunkcja planet.
W zależności od lokalnych warunków obserwacji Merkury może być teraz widoczny obok Wenus, Saturna, Marsa i Jowisza w ruchu po nocnym niebie, widocznym z półkuli północnej. Jest to pierwsze ustawienie się w jednej linii pięciu widocznych planet w naszym Układzie Słonecznym od 2020 r.
„Jest to wczesny poranek, więc trzeba nastawić alarm, ale to po prostu dobra pora, by zobaczyć planety na niebie” — powiedziała portalowi Live Science Michelle Nichols, dyrektor ds. obserwacji publicznych w planetarium Adler w Chicago.
Jak zobaczyć ustawienie pięciu planet na niebie?
„Ułożenie to będzie widoczne na wschodnim horyzoncie, widzianym z półkuli północnej. Najlepszy czas na obserwacje to około 45 minut przed wschodem Słońca czasu lokalnego” — powiedziała Nichols. Czas zegarowy dla wschodu Słońca będzie się różnił w zależności od dnia i strefy czasowej, dlatego najlepiej jest ustawić alarm na podstawie lokalnych warunków.
„To, czy Merkury dołączył już do koniunkcji, zależy także od warunków lokalnych. Jeśli uda ci się znaleźć miejsce z dobrym widokiem na płaski wschodni horyzont, planeta powinna być widoczna od około 10 czerwca” — powiedziała Nichols. Jeśli wzgórza, góry lub budynki blokują wschodni widok, obserwatorzy nieba powinni poczekać jeszcze tydzień lub dwa: Merkury będzie nadal wznosił się wyżej nad horyzontem w godzinach porannych każdego dnia. Późny czerwiec to najlepszy czas na obserwacje, ponieważ Merkury ponownie zanurzy się pod horyzontem na początku lipca.
Planety będą rozmieszczone na szerokim obszarze nieba od wschodu do południa. Próbując odróżnić planety od gwiazd, należy szukać stałego światła. Ogólnie rzecz biorąc, Nichols powiedziała, że gwiazdy mrugają, a planety nie.
„Merkury będzie najdalej na wschodzie i niżej, Wenus będzie naprawdę jasna nad nim i po prawej stronie, Mars będzie pomarańczowy na południowym wschodzie, Jowisz będzie w prawej górnej części, a Saturn będzie w prawej górnej części Jowisza, nieco na południe” — powiedziała Nichols.
27 czerwca Księżyc będzie użytecznym drogowskazem dla Merkurego, który znajdzie się tuż pod i na prawo od niego. Merkury będzie się również znajdował w pobliżu zabarwionej na pomarańczowo gwiazdy Aldebaran, która tworzy oko w gwiazdozbiorze Byka.
Merkury, Wenus, Saturn, Mars i Jowisz będą wystarczająco jasne, aby dostrzec je gołym okiem. Uran również znajduje się w rzędzie planet, ale jego dostrzeżenie będzie wymagało ciemnego nieba i lornetki. Neptun w tym czasie będzie obecny na porannym niebie w gwiazdozbiorze Wodnika, ale będzie widoczny tylko przez teleskop.
Czym jest koniunkcja planet?
Widzialne planety nie są w rzeczywistości ustawione w rzędzie w przestrzeni kosmicznej: obserwator spoglądający na Układ Słoneczny z góry zobaczyłby przypadkowe rozrzucenie planet, które akurat znalazły się po jednej stronie Słońca. Jednak z Ziemi, z powodu braku percepcji głębi, wydaje się, że wszystkie planety znajdują się obok siebie.
Merkury okrąża Słońce co 88 ziemskich dni, Wenus co 225 dni, Mars co 687 dni, Jowisz co 12 lat, a Saturn co 29 lat, więc te koniunkcje występują w nieregularnych odstępach czasu. Ostatni raz pięć widocznych planet ustawiło się w jednej linii w 2020 r., a poprzednie miały miejsce w 2016 i 2005 r.
„Czas koniunkcji jest ograniczony przez Merkurego, który nie przebywa zbyt długo w jednym obszarze nieba, biorąc pod uwagę jego krótką orbitę wokół Słońca” - powiedziała Nichols.
„To wspaniały czas, aby wyjść na zewnątrz i zobaczyć wszystkie planety naraz” — dodała Nichols. „Nie zawsze mamy taką okazję”.
